‘Ik wilde werk maken van dat onrecht’

Pim Gerritsen (33) besloot creatieve activisten in het Midden-Oosten bij te staan in hun strijd tegen onrecht.

“Direct na die enorme explosie in Beiroet vorig jaar belde ik met bekenden daar. Een vriend liep rond met een hoofdwond van een stuk balkon dat naar beneden was gekomen. Dat kwam voor mij heel dichtbij. Er lag bijna 3000 ton ammoniumnitraat in een hangar waar ook vuurwerk was opgeslagen en veel mensen raakten gewond of verloren hun leven. Uit heel Libanon en het buitenland schoten mensen te hulp, hartverwarmend. Maar de corrupte regering deed weinig en die is na protesten afgetreden. Niemand heeft nog verantwoordelijkheid genomen voor de ramp.

214 verhalen opgetekend

In mijn werk bij vredesorganisatie PAX breng ik onrecht als dit, internationaal onder de aandacht, samen met vrienden, partners en activisten. We doen dat onder meer via kunst en cultuur. Zo hebben we de verhalen van 214 explosieslachtoffers opgetekend in een boek en samen met een Libanese kunstenaar workshops in Nederland georganiseerd. Door mensen te raken en te mobiliseren hopen we dat de roep om de waarheid boven tafel te krijgen, luider wordt.

Nooit vergeet ik zijn angst

Toen ik tien jaar geleden voor het eerst door het Midden-Oosten reisde, zat ik naast een man in een busje. Ik was op weg vanuit de Syrische hoofdstad Damascus. De man las een krant. Op de voorpagina zag ik dat er gewonden waren gevallen bij demonstraties in het land. Toen ik hem ernaar vroeg, sloeg hij zijn krant dicht, zei dat Syrië geen problemen had en keek naar buiten. Ik zal nooit de angst op zijn gezicht vergeten. Ik wist natuurlijk dat er opstanden waren uitgebroken tegen onderdrukkende regimes in de Arabische wereld. Maar wat het betekende om in een dictatuur te leven, drong pas écht tot me door in gesprekken met Syrische vrienden. Dat de geheime dienst mogelijk in die bus had gezeten en mee kon luisteren.

Verhalen hebben meer invloed dat feiten

Later zag ik een geheim feest onder een viaduct, waar mensen solidariteit betuigden met opstandelingen in het hele land. Best eng, maar toen wist ik dat ik werk wilde maken van dat onrecht. In Nederland zag ik een vacature bij PAX: Nederland verbinden met het Midden-Oosten via creatief activisme. Mensen die kritiek of hoop uiten door kunst te maken, doen iets aan soms uitzichtloze situaties. En ik heb het gevoel dat deze verhalen meer invloed hebben op buitenstaanders dan de feiten. Kunst gaat over wat we als mens delen, door alle culturen heen.

Het Midden-Oosten is meer dan een conflicthaard

En dat is precies wat de coronapandemie ons leert. We zitten allemaal in hetzelfde schuitje en zijn afhankelijk van elkaar. Je kunt het beklemmend vinden, maar die verbinding is ook mooi. Dat blijf ik in mijn projecten voor Pax benadrukken. We laten Nederlanders zien dat het Midden-Oosten meer is dan een conflicthaard. Met bijvoorbeeld de culturele website M-Oost.nl met verhalen over mensen, eten en drinken. Als ik zie hoe moedig en creatief mijn vrienden daar zijn, midden in een economische crisis, met politieke strijd en grote groepen vluchtelingen, dan krijg ik zin om hier iets te doen. Zo wil ik een broedplaats opzetten in de natuur, voor uitwisseling tussen Nederland en het Midden-Oosten. We zijn uiteindelijk allemaal hetzelfde, met dezelfde dromen.”

Tekst Jolanda Breur
Fotografie Vincent Boon

Dit is een interview uit VANDAAG magazine. Wil je meer lezen over zingeving en levenskunst? Neem een abonnement op VANDAAG. Slechts € 12,50 voor 4 nummers!