Pleidooi tegen het misbruiken van taboes

Adele krijgt er jeuk van: als er weer eens een taboe wordt doorbroken voor eigen gewin. Om aandacht te krijgen of te shockeren.

Adele (44): “Taboes doorbreken, het kan heel interessant zijn. Maar soms kom ik dingen tegen waar ik jeuk van krijg. Ik zag in de media een Amerikaanse kunstenaar die met menstruatiebloed een schilderij heeft gemaakt. Dan denk ik: waarom?! Moet dat?! Wie wil je hiermee bereiken? In veel westerse landen zijn dingen als menstrueren en afscheiding vrij normaal, en in andere landen of culturen niet. Meisjes, vrouwen groeien daar op met het idee dat dat onrein is. Ik snap dus dat het zinvol kan zijn om dat soort taboes onder de aandacht te brengen. Maar de meisjes die het moeten zien, krijgen het niet te zien. Dus wat hebben die eraan!?

Puur shockeren

Een actie taboedoorbrekend noemen terwijl het in feite voor eigen gewin is, daar kan ik heel boos om worden. Dat is gewoon misbruik. Een paar jaar geleden ging een Luxemburgse kunstenares in Musée d'Orsay naakt en wijdbeens voor een schilderij zitten, als 'artistieke voorstelling'. Het had iets te maken met het vrouwelijk lichaam normaliseren. Nou, sla mij maar dood! In een museum zit je dan toch echt op de verkeerde plek … Ze kwam wel in het nieuws. En haar naam werd genoemd, dus ze zal wel veel gegoogeld zijn. Maar een taboe doorbreekt het toch niet? Het is puur shockeren, aandacht vragen.

Zichtbare tepels

Een taboe doorbreken kan zinvol zijn, maar dan moet het wel echt iets openbreken bij een grote groep mensen. Neem de discussie over Facebook en Instagram over tepels. Die snap ik. Mannen mogen wel online in hun onderbroek op een foto staan, maar foto’s van vrouwen in onderbroek worden eraf gehaald, omdat de tepels zichtbaar zijn. De tepels van de mannen zie je ook, maar dat is blijkbaar geen probleem. Het is echt een ding geworden, maar Facebook gaat niet overstag en ik snap niet waarom niet.

Hoezo kunst

Doorbreek een taboe op een dusdanige manier dat mensen die dat taboe ervaren, er ook iets aan hebben. Dan kan het heel mooi zijn, bevrijdend, respectvol. En anders is het gewoon marketing, commerciële uitbuiting, eigen gewin. Dat je je niet meer schaamt voor je eigen menstruatiebloed, mag dan een persoonlijke overwinning zijn, maar je hoeft het niet in andermans schoot te werpen als kunst. En doe zeker niet alsof je hiermee een taboe wilt doorbreken. Zo nobel is het niet. Alleen de kunstenaar zelf wordt er beter van.

Tekst Karen Feenstra