Straatslapers

Het geeft me altijd een ongemakkelijk gevoel. Als ik langs het grote station London Bridge loop, op weg naar mijn kantoor, kijk ik zeker in de ogen van vijf, zes, soms wel tien daklozen. Sommigen bedelen, anderen slapen, weer een ander staart wezenloos voor zich uit. Met een blik waar de levensvreugde al lange tijd geleden is uitgelopen. 

En elke dag geef ik weer die verontschuldigende blik terug. Nee, sorry, zeg ik vaak nog. Net als 95 procent van de passanten. Ik geef zelden geld aan daklozen. Je kunt beter geld overmaken aan één van de hulporganisaties die daklozen helpt, denk ik dan.

In Londen is het aantal daklozen in de afgelopen tien jaar verdrievoudigd. Zeker rondom de grote stations is het een steeds groter probleem aan het worden. En die groei is mede veroorzaakt door de keiharde huurmarkt. Huurders hebben in Groot-Brittannië veel minder rechten dan in bijvoorbeeld Nederland. Na twee maanden geen huur betaald te hebben, kun je in Londen al op straat belanden. 

Voor een reportage ben ik weleens in een daklozenopvang geweest, waar vrijwilligers met de beste wil van de wereld de daklozen aan een maaltijd helpen. Of ze de mogelijkheid geven zich te wassen. Ik sprak met verschillende straatslapers, sommigen nog een stuk jonger dan ik. En wat me opviel, is hoe normaal hun leven er vaak nog kort geleden uitzag. Met een baan, een huis en een relatie. Maar door een samenloop van omstandigheden belandde alles ineens in een neerwaartse spiraal. Het verliezen van je baan, niet meer aan de bak kunnen komen, door alle stress in een depressie belanden en vervolgens je huis uit geschopt worden omdat je je huur niet meer kunt betalen.  

Of iemand die op zeer heftige wijze was gescheiden, aan de drank raakte, werd ontslagen en ook door z’n huurbaas op straat gegooid werd. “We zijn uiteindelijk maar twee stappen verwijderd van dakloos worden”, zei één van hen toen tegen me.  
 

De gemiddelde stijging van 10 procent van de huurprijs, leidt tot 8 procent stijging van het aantal daklozen, zo blijkt uit onderzoek in veel grote steden wereldwijd. In Londen zijn de gemiddelde huurprijzen in de afgelopen twintig jaar meerdere keren over de kop gegaan. Terwijl de huursubsidie juist steeds verder is teruggeschroefd. En zelfs op de daklozenopvang is in de afgelopen jaren bezuinigd. 

 
Voor mij is beschaving vooral hoe een samenleving omgaat met de zwaksten. Zij die niet meekomen en buiten de boot vallen. Dat is in Groot-Brittannië, zeker in de afgelopen tien jaar, absoluut geen prioriteit. Maar zelf worstel ik net zo goed. Want wat doe ik, behalve die verontschuldigende blik geven? 

Dit is een artikel uit VANDAAG magazine.
Meer lezen over zingeving en levenskunst? Neem een abonnement.
Slechts € 12,50 / 4 nummers.

Tim de Wit woont in Londen en is correspondent voor de NOS en Trouw.