Wie is de leider van jouw leven?

 

Persoonlijk leiderschap. Leiding nemen over je eigen leven. Hoe mooi is dat? Of misschien beter: hoe moeilijk is dat? Want schuilt er in ieder mens wel een leider?

Wat doe je als je gevraagd wordt je te verdiepen in Persoonlijk Leiderschap, maar je eigenlijk niet precies weet wat het inhoudt? Je typt de woorden in de zoekbalk, scrolt door de resultaten en voelt direct de moed in je schoenen zinken. Er zijn boekenkasten volgeschreven over dit onderwerp en de lijst met personal coaches, managementtrainers, opleidingsinstituten en tsjakka-goeroes is vrijwel eindeloos. In vaak ronkende taal proberen ze je te verleiden hun diensten af te nemen. Meer grip op jezelf, je werk en je omgeving! Je doelen realiseren door optimaal gebruik te maken van je eigen kwaliteiten en je talenten! Wie wil dat nu niet?

Waarden en talenten onderzoeken

Even rustig ademhalen. Gelukkig is er veel eensgezindheid over wat je nu eigenlijk onder persoonlijk leiderschap moet verstaan. ‘Persoonlijk leiderschap gaat over regie nemen over je eigen leven’, blogt trainer en coach Rik van der Wardt van de Zelforganisatie Fabriek. ‘Door te onderzoeken wat je waarden en talenten zijn, kun je doelen kiezen die bij je passen. Op deze manier kun je zowel zakelijk als privé bewuste keuzes maken zodat je een gelukkiger leven zal leiden.’

We hebben heel veel te kiezen

Waar komt toch die enorme belangstelling voor persoonlijk leiderschap vandaan? Waarom is het juist in deze tijd zo’n enorm topic? Onze (groot)ouders waren dag in dag uit hard aan het werk om de kost te verdienen en druk met hun gezin. Af en toe een dagje op het strand, misschien een weekje op de camping. Over zelfontplooiing of persoonlijke groei hoorde je niemand. Toch leken de meeste mensen tevreden met het leven dat ze leidden. In een paar generaties is er echter veel veranderd. We leven tegenwoordig langer en gezonder, zijn steeds hoger opgeleid, hebben veel meer vrijetijd, kunnen reizen en dankzij internet is alle kennis van de wereld slechts een muisklik van ons verwijderd. Kortom: veel mensen verkeren tegenwoordig in een luxepositie om vragen te stellen, keuzes te maken, te reflecteren. Welke impact wil je maken in je privéleven, op je werk, in de wereld? Waar wil je goed in worden, waar liggen je waarden en ambities? Het zijn precies dit soort vragen waarop de reis naar persoonlijk leiderschap antwoord moet geven. Maar hoe?

Pittig prijskaartje

Scrollend door de zoekresultaten kom je opleidingen en trainingen van gerenommeerde onderwijsinstellingen tegen, maar ook driedaagse wandelcoach-tochten door het Limburgs heuvellandschap of een avontuurlijke life changing leiderschapsreis naar Noorwegen. Aan persoonlijk leiderschap hangt overigens wel een pittig prijskaartje. Wie persoonlijk wil groeien bij een bekend opleidingsinstituut betaalt voor een zevendaagse cursus ruim zesduizend euro. Extra verdieping? Dan kun je de twaalfdaagse boeken voor ruim tien mille. Misschien laat ik me dan toch liever ‘verrassen door de inzichten die de ongerepte natuur mij als spiegel te bieden heeft’. Maar helaas heb ik onder de drieduizend euro ook geen Wilderness Leadership Transformation Trail in Italië of Rwanda. Duidelijk is dat het aanbod vooral gericht is op de zakelijke markt. Vrijwel altijd wordt direct een koppeling gelegd tussen persoonlijk leiderschap en zakelijk leiderschap: hoe bereik je betere resultaten in je werk als leidinggevende, chef, manager of teamleider? En wat als ik gewoon regie wil hebben over mijn eigen leven, zonder al die managementpoespas. Kan dat ook?

De mens centraal

Er leiden vele wegen naar Rome, maar grappig genoeg lijkt de bewegwijzering redelijk eenduidig. Als je wat dieper de websites induikt, zie je dat vrijwel iedereen die beroepsmatig met persoonlijk leiderschap bezig is, zich baseert op de ideeën van vooral Stephen Covey. Zijn gedachtegoed legde hij vast in The Seven Habits of Highly Effective People (zie kader) waarvan wereldwijd meer dan 25 miljoen exemplaren over de toonbank gingen. Dat boek lezen lijkt mij een goede start om de reis naar persoonlijk leiderschap te beginnen.

‘Onze (groot)ouders hoorde je niet over zelfontplooiing of persoonlijke groei. Toch leken de meeste mensen tevreden met het leven dat ze leidden’

 

Ook Remco Claassen, volgens kenners een van de beste leiderschapstrainers van Nederland, is fan van Covey. Wat hij zijn publiek meegeeft, is ook losjes gebaseerd op de zeven eigenschappen van effectief leiderschap. Hij maakt daarbij geen onderscheid tussen zakelijk of privé, maar plaatst de mens centraal. Welke stappen moet ik nemen? “Je kunt de hele managementboekenkast en alle opleidingen in vier punten samenvatten”, antwoord hij. “Het gaat om verantwoordelijkheidsbesef: jouw eigen beslissingen hebben je gemaakt tot wie je bent. En hoe jij volgende week of volgend jaar bent, is het gevolg van jouw nieuwe beslissingen. Dit is een superbelangrijke ontdekking. Helaas komen veel mensen daar pas achter na een forse burn-out of ander trauma.” Volgens Claassen zoekt de mens van nature de oorzaken van wat hem overkomt buiten zichzelf. “Maar je kunt niet van je geliefde, je baas of je god verwachten dat hij je geluk fikst. Dat moet je zelf doen.”

 

 

Koers bepalen

Om aan het stuur van je eigen leven te komen, is het belangrijk om te weten welke richting je op wilt. Level twee van persoonlijk leiderschap: je kunt geen koers bepalen zonder kompas. “Je moet dus op zelfontdekkingsreis en dan kom je op het terrein van persoonlijke ontwikkeling”, zegt Claassen. “Ik heb alles gelezen en geprobeerd als het gaat om ‘ontdek-jezelf-hulpmiddelen’, maar het enige dat werkt, is kwispeldiagnostiek. Een hond kun je lezen aan zijn staart. Als mens moet je voelen waar jouw kwispel zit. Daarmee kalibreer je je kompas en kun je een eigen plan trekken.”

‘Je kunt niet van je geliefde, je baas of je god verwachten dat hij je geluk fikst. Dat moet je zelf doen’

De derde stap is ervoor zorgen dat je trouw blijft aan je kompas in een wereld die vol zit met verstorende magnetische velden. “Niemand heeft jouw geluk als primaire doelstelling. Effectief persoonlijk leiderschap houdt dus ook in dat je weet te laveren tussen de plannen van anderen. Werk daarom aan je empathisch vermogen.” De vierde stap in persoonlijk leiderschap gaat over het bieden van toegevoegde waarde. Wat heeft de ander aan jouw aanwezigheid? Geef of kost jij energie? “Als jij de oplossing bent voor het probleem van een ander, heb je je hele leven lang geluk, liefde, eigenwaarde én werk. Echt, dit vierluik is de basis voor geluksbeleving.”

Geen hogere wiskunde

Wie wil werken aan persoonlijk leiderschap heeft in feite twee opties. Krijg je van je werkgever jaarlijks een fijn opleidingsbudget? Dan heb je een zee om uit te drinken. Ga de ongerepte natuur in, volg een opleiding, neem de wandelcoach, bezoek dat seminar. Je steekt er altijd wat van op. Voor al die anderen: lees ‘De kleine Covey’. Het is geen hogere wiskunde, je zou zelfs kunnen stellen dat het een hoog opendeurgehalte heeft. Maar in ons drukke leven loop je vaak aan die open deuren voorbij en zo’n boek helpt je bewust worden.

En tot slot: je kunt het ook gewoon láten. Als je iedere morgen wakker wordt met een glimlach, fluitend van je werk thuiskomt en gewoon blij en tevreden bent met wat je hebt, heb je helemaal geen managementgoeroe of opleiding nodig. Je bent dan, zoals Maslow het stelde, ‘onbewust bekwaam’ persoonlijk leider van je eigen leven.

 

Tekst Diederik Wieman

Dit is een artikel uit VANDAAG magazine. Wil je meer lezen over zingeving en levenskunst? Neem een abonnement op VANDAAG. Slechts € 12,50 voor 4 nummers!